Pochodzenie chow chow
Temat ten poruszyliśmy już na wstępie. Fakt, że pies o niebieskim języku był kiedyś w chinach szeroko rozpowszechniony, potwierdził Sieber, a jest on świadkiem godnym zaufania. Równie pewne jest, że około roku 1925 pies ten był w Chinach bardzo rzadki. Studiujący w Europie chińscy studenci nie przypominali sobie, aby w swojej ojczyźnie widzieli kiedyś chow chow. Należy tu jednak powiedzieć, ze po pierwsze pytani studenci prawdopodobnie nie interesowali się psami, a po drugie europejskie chow chow różniły się dość znacznie od pierwotnego typu. Mówili oni jednak o żyjącym na wsi kundlu z niebieskim językiem, którego nazywali wonk. Czy ów pies jest mieszaniną najróżniejszych ras, z których w Europie wyhodowano chow chow, czy jest on „produktem rozpadu” hodowanej kiedyś w Chinach w czystej postaci rasy? Czy w ogóle ktoś może to jeszcze dzisiaj rozsądzić?
Chr. A. Veldhuis, jedna z nielicznych hodowczyń krótkowłosych chow chow, w swoim artykule w „Schweizer Hundesport” 9/84 zebrała daty z historii chow chow od psa wonk o niebieskim języku do współczesnego psa rasowego. Oto fragmenty jej artykułu: „Powróćmy do czasów, kiedy pies z niebieskim językiem pojawił się na scenie europejskiej. Stało się to w Anglii. Około roku 1781 Gilbert White w liście do swojego przyjaciela opisuję parę przywiezionych z Chin psów,w których musiała płynąć krew chow chow, lecz sądząc po opisie nie mogły być to typowe osobniki.
Potem przez długi czas o chow chow było zupełnie cicho. Dopiero w roku 1859, gdy organizowano pierwsze wystawy psów,a publiczność przejawiała ogromne zainteresowanie egzotycznymi rasami, ponownie zaczęto mówić o tych chińskich psach. Prawie 20 lat później, mianowicie w 1880 roku M. W. Taunton (znany wówczas kynolog) przywiózł z Chin jednego psa tej rasy i wystawił go na Kennel Club Show. Byłą to suka Chinese Puzzle.
W roku 1881 wystawiono „chińskiego psa” imieniem Wang, własność Jego Królewskiej wysokości Księcia Walii. Wang był ciemnorudym długowłosym chow chow,a jeśli można dać wiarę ówczesnym sprawozdaniom sędziowskim, był on bardzo typowym psem doskonałej jakości. (…) Na wystawach pojawiało się coraz więcej psów tej rasy. Były ciągle hodowane i sprowadzane z Chin. W roku 1893 otwarto własne rejestry w Kennel Club i Stud Book. W roku 1895 założono pierwszy specjalny, do dziś istniejący i dobrze funkcjonujący Chow-Chow-Club. Opracowano wzorzec rasy uznany następnie przez Kennel Club jako jedyny i ważny na skalę międzynarodową.
Do stworzenia wzorca posłużył sprowadzony przez panią Bagshaw z Chin rudy długowłosy pies, późniejszy sławny Premier Champion Chow VIII. Przez bardzo długi czas niezliczona liczba ekspertów opisywała go jako jako absolutnie najdoskonalszego chow chow wszech czasów. Nawet jeśli w tych hymnach pochwalnych pobrzmiewa nutka nostalgii, to pewne jest, że ów Chow VIII w ciągu całej swojej długiej kariery wystawowej rzadko pokonywany był przez konkurentów. Musimy uświadomić sobie, że na jednej wystawie zjawiało się wtedy nawet 50 chow chow, jego zwycięstwa były więc niemałym dowodem na to, że był to pies wysokiej klasy”.
Nadal jeszcze wielu właścicieli chow chow twierdzi, że ich psy charakteryzują się zamiłowaniem do polowania, co wskazywałoby na to, że pierwotnie chow chow, podobnie jak jego kuzyni z obszarów podbiegunowych, używany był na polowaniach. Niewykluczone, że pierwotnie był to pies tunguskich i mongolskich plemion koczowniczych i właśnie jako taki przywędrował na południe. Jak by nie było, pewne jest jedno: dzisiejszy chow chow stworzony został przez Anglików z psów przywiezionych do Anglii z Dalekiego Wschodu.
Artykuł pochodzi z „Encyklopedii Psów Rasowych” Hansa Räbera, wyd.Warszawa 1999
